نقش لامپ یووی در صنعت چاپ
نقش لامپ یووی در صنعت چاپ
لامپ یووی ،در این مقاله برآنیم تا شما را با رنگهای یووی مورد استفاده در صنعت چاپ آشنا کنیم ،رنگ هاي UV براي اولين بار در صنعت چاپ در حدود سال ۱۹۷۰ مطرح شدند. البته فقط حدود ۲۰ سال است که استفاده از آنها در سطح جهاني رايج شده است. تکنولوژي UV مزاياي فني قابل توجهي را براي صاحبان صنايع چاپ بدون توجه به روند چاپ آنها (افست، فلکسو، بدون آب و …) ايجاد کرده است.
خشک کردن رنگ ها
رنگ هاي یووی تحت يک واکنش پليمريزاسيون براساس پرتوگيري یووی خشک مي شوند. مي توان اين واکنش را که در شکستي ثانويه ظاهر مي شود، به مراحل مختلف تقسيم کرد. مايع رنگ (که قبلا چاپ شده) در مقابل اشعه یووی قرار داده مي شود (با استفاده از عبور آن از زير لامپ هاي UV در ميان روند چاپ).عمل قرار دادن رنگ در مقابل پرتو یووی باعث حساس شدن اغزگرهاي نوري مي شود.
اغزگرهاي نوري اجزاي واکنش را که به عنوان راديکال هاي آزاد معروف هستند را جمع کرده که به عنوان گسترش دهنده واکنش مشخص مي شود. راديکال هاي آزاد زنجيره اي از واکنش ها را ميان اوليگومرها و مونومرهاي موجود در فرمولاسيون ايجاد مي کنند. رنگ مايع سفت مي شود. در انتهاي واکنش، شبکه اي از رنگدانه هاي حالت گرفته به دست مي آيد.
روند آماده سازي UV
همانند ديگر پرتو هاي نوري ، پرتو یووی را نيز مي توان براساس طول موج (l) آن مشخص کرد . طيف پرتو UV در بازه اي کمتر از طول موج ديد نور قرار دارد و مي توان آن را به ۳ دسته تقسيم کرد :
لامپ هاي UV، پرتو مورد نظر را با توجه به حداکثر کيفيت خشک کردن تعيين شده، منتشر مي کنند.
اقدامات احتياطي
بدون توجه به رنگ ها و خشک کن هاي مورد استفاده، کنترل سازگاري پارامترهاي فوق امري ضروري است:
دسته بندي قدرت، طبيعت و شرايط لامپ ها
سرعت چاپ
ميزان استفاده از رنگ
خشک کن هاي یووی دو جزء اصلي را در بر مي گيرند:
لامپ یووی ، که به عنوان منبع آماده سازي پرتو فرابنفش عمل مي کند.
بازتابنده، که حداکثر مقدار انرژي متمرکز بر روي فيلم رنگ را ايجاد مي کند و براي تنظيم درجه حرارت استفاده مي شود.
لامپ یووی متشکل از يک لامپ خلاء که به وسيله الکترودي به کناره هاي آن محکم شده و در برگيرنده گازي غير قابل اشتعال (معمولا آرگون) و جيوه مايع مي باشد.در شرايط مطمئن، لامپ هاي تخدير شده (آهن، کبالت، گاليم، سرب و … ) را مي توان بسيار کارآمد بشمار آورد. در مقابل، اين فلزات طيف هاي نشري متفاوتي با جيوه دارند و معمولا بيشتر از محدوده طول موج هاي انتشاري قبلي هستند.
بهداشت و ايمني
براساس فرمولاسيون خاص رنگ هاي UV، در هنگام جابجايي و استفاده از آنها، نيازمند رعايت اقداماتي احتياطي هستيم. اوليگومرها و مونومرها که اجزاي اصلي رنگ هاي UV مي باشند، براي پوست به صورت هاي کم و زياد محرک هستند (نشان Xi بر روي برچسب رنگ ها). از جهت ديگر، زماني که رنگ هاي UVخشک شده باشند، هيچ ريسکي براي جابجايي نخواهند داشت.
اقدامات احتياطي در زمان چاپ با محصولات UV
پرتو فرابنفش با طول موجي کمتر از ۲۲۰ نانومتر توليد ازن مي کند. عدم کنترل و جلوگيري از ازن باعث به وجود آمدن حساسيت هاي چشمي و سردردهاي شديد مي شود. محصولات ازن بايد حتما به بيرون از محيط کار تهويه شوند. در تمام تاسيسات خشک کن UV، ازن نيز همانند تهويه محيط کار لامپ هاي یووی ، تهويه مي شود. در اينجا کنترل و نظارت بر صحت کار تهويه امري لازم و بديهي مي باشد.
لامپ هاي یووی همانند يک ذخيره کننده حرارت عمل مي کنند. از هرگونه تماس با سيستم خشک کن خودداري کنيد. زيرا ممکن است سوختگي هاي شديد و جدي ايجاد کند.به همين صورت از تماس با پرتوهاي UV نيز خودداري کنيد که ممکن است سوختگي هاي شديد چشمي ايجاد کنند.
برچسب ايمني و برگه اطلاعات ايمني مواد (MSDS)
رنگ ها و ديگر محصولات مربوط به صنعت چاپ در دسته محصولات شيميايي صنعتي لحاظ شده اند و براساس آن بايد قوانين ايمني مربوط به افراد و محيط زيست مربوطه را رعايت شوند. دو معيار براي اطمينان از وضعيت سلامت و ايمني افراد در شرايط اضطراري لحاظ مي شوند:
۱٫ نصب برچسب ايمني براي مواد خطرناک
۲٫ برگه اطلاعات ايمني مواد (MSDS)
نصب برچسب ايمني براي مواد خطرناک :
برچسب زني احتياطي و بسته بندي مواد خطرناک بايد براساس استاندارد قوانين اروپايي ۴۵/۹۹، سي ويکم ماه مي سال ۱۹۹۹ باشند. اعمال احتياطي که با عنوان «خطرناک» بحث مي شوند، اگر توانايي ايجاد بيماري هاي شغلي، حوادث شغلي و يا ايجاد ريسک هاي زيست محيطي داشته باشند، بايد مورد توجه قرار بگيرند.
برگه اطلاعات ايمني مواد (MSDS)
اين برگهها در برگيرنده تمام اطلاعات ضروري احتياطي براي ذخيره، حمل و نقل، جابجايي دستي و استفاده از مواد خطرناک مي باشد.حالت کلي اين برگه ها براساس استاندارد اروپايي CEE/155/91 مي باشد. اين قانون مشخص مي کند که حالت کلي اطلاعات مربوط به اقدامات احتياطي به چه صورتي باشد. يک برگه اطلاعات ايمني مواد (MSDS) در برگيرنده ۱۶ موضوع مي باشد. اين برگه براي آخرين فرد مصرف کننده در نظر گرفته مي شود. اين برگه اطلاعات مربوط به ايمني فرد و محيط زيست را در بر مي گيرد. موضوعات MSDS به ترتيب زير مي باشند:
۱-مشخصات محصول
۲-اطلاعات مربوط به اجزاي آن
۳-مشخص کردن خطر
۴-معيارهاي کمک هاي اوليه
۵-معيارهاي مقابله با حريق
۶-معيارهاي تخليه تصادفي
۷-جابجايي و انبارش
۸-کنترل هاي تماسي / محافظت هاي فردي
۹-نماي شيميايي و فيزيکي
۱۰-پايداري وفعاليت ماده
۱۱-اطلاعات سم شناسي
۱۲-اطلاعات زيست محيطي
۱۳-ملاحظات مصرف کردن
۱۴-اطلاعات حمل و نقل
۱۵-اطلاعات قانوني
۱۶-ديگر اطلاعات
ضايعات رنگ و بسته بندي آن
امروزه، ملاحظات زيست محيطي در تمام زنجيره هاي چرخه مصرف در نظر گرفته مي شوند. اين موضوع از توليد کننده آغاز شده و در نهايت به مصرف کننده و مصرف محصول و بسته بندي آن مي رسد. در اينجا به چهار موضوع اصلي در رابطه با مصرف و دفع زباله هاي رنگ ها اشاره مي کنيم:
۱-رعايت قانون هاي مربوطه
۲-ضايعات رنگ
۳-ضايعات بسته بندي رنگ
۴-بسته بندي زباله هاي حاصله از چاپ
۱- Pigment (organic or mineral )
۲- (Photo initiators ) ماده اي غير از واکنش دهنده ها که با جذب نور گونه هاي فعال يون يا راديکال توليد مي کند و اين گونه ها باعث اغز واکنش شيميايي يا تبديل شده و مصرف هم مي شود.
