اشعه یووی چه خطراتی دارد؟(راه محافظت)
نور ماوراء بنفش یا اولتراویولت (UV) جزئی از طیف الکترومغناطیسی است که در منطقه بین نور مرئی و اشعه X قرار می گیرد.
این پرتوهای نامرئی شامل طول موج ۱۰۰ نانومتر تا ۴۰۰ نانومتر است.
نور ماوراء بنفش را می توان بیشتر تقسیم و به چهار ناحیه جداگانه طبقه بندی کرد:
۱) اشعه یو وی خلاء :
این اشعه فقط در خلاء انتشار می یابد و طول موجش از ۱۰۰ تا ۲۰۰ نانومتر میباشد
۲) اشعه یو وی سی :
این اشعه جهت ضد عفونی و سنجش بکار میرود و طول موجش از ۲۰۰ تا ۲۸۰ نانومتر میباشد
۳) اشعه یو وی بی :
این اشعه جهت برنامه های درمانی ،برنزه کردن و موارد پزشکی بکار میرود و طول موجش از ۲۸۰ تا ۳۱۵ نانومتر میباشد.
۴) اشعه یو وی ای :
این اشعه جهت چاپ ، موارد پخت و پز، لیتوگرافی ، سنجش و کاربردهای پزشکی بکار میرود و طول موجش از ۳۱۵ تا ۴۰۰ نانومتر میباشد.
نور خورشید شامل تمامی این طول موج های فرابنفش می باشد، اما در حدود ۹۵ درصد از اشعه فرابنفش که به سطح زمین می رسد از نوع UVA است و به طور تقریبی تمامی UVC و بخش عمده UVB توسط لایه ازن، دی اکسید کربن، اکسیژن و بخار آب موجود در اتمسفر جذب می شود و به زمین نمی رسد.
البته در سال های اخیر ضخامت لایه ازن به دلیل آلودگی های صنعتی و وجود گازهای گلخانه ای کاهش یافته و به همین دلیل میزان بیشتری از UVB و UVC از جو زمین عبور می کند و به زمین می رسد.
بیشترین میزان اشعه ماوراء بنفش از نور خورشید ایجاد می شود و حدود ۱۰% از نور خورشید دارای اشعه ماوراء بنفش است و فقط در حدود سه تا چهار درصد از آن به جو زمین نفوذ می کند.
از پرتوهای اشعه ماوراء بنفش که به زمین می رسند ، ۹۵ درصد اشعه از نوع کلاس A و پنج درصد آن از نوع کلاس B است.و در ضمن هیچ اشعه یو وی سی قابل اندازه گیری از خورشید به سطح زمین نمی رسد.
به دلیل حساسیت طیفی DNA ، فقط منطقه UVC خاصیت میکروب کشی دارد.
ثابت شده است که در لوله های فلوئورسنت تابش فرابنفش با طول موج ۲۵۴ نانومتر یعنی در بازه ی UVC همراه با نور آبی تولید می شود و با عبور جریان الکتریکی از بخار جیوه نشر می یابد.
این تابش فرابنفش نامرئی می باشد، اما انرژی بیشتری در مقایسه با نور مرئی ساطع شده دارد. انرژی حاصل از نور فرابنفش توسط روکش فلوئورسنت درون لامپ فلوئورسنت جذب می شود و سپس مجددا در قالب نور مرئی منتشر می گردد.
لوله های مشابه اما بدون روکش فلوئورسنت می توانند باعث نشر نور فرابنفشى شوند که می تواند نقش موثری در ضد عفونی کردن سطوح ایفا کند.
زیرا اثر یونیزه کننده تابش فرابنفش می تواند بسیاری از باکتری ها را از بین ببرد.
در مقابل بعضی از مواد مانند گیاهان و مواد معدنی و قارچ ها و میکروب ها و مواد شیمیایی ارگانیک می توانند نور فرابنفش را جذب کنند. این عمل جذب باعث افزایش سطح انرژی الکترون های موجود در مواد شده و این الکترون ها می توانند با بازگشت به سطح انرژی پایین تر در یک سری مراحل جزئی، قسمتی از انرژی جذبی شان را به صورت نور مرئی ساطع کنند.
بنابراین از این مواد که چنین خاصیتی را دارند می توان در جلیقه های نجات و تابلوها و سایر مکان هایی که مساله دیده شدن در آنها حائز اهمیت است استفاده کرد.
پیشنهاد ما:
فواید نور خورشید برسلامتی را مطالعه بفرمایید
مزایای اشعه مارورای بنفش
اثرات مثبت اشعه یو وی عبارتند از :
تولید ویتامین D ،ویتامین ضروری برای سلامت انسان است.ویتامین D به بدن در جذب کلسیم و فسفر از غذا کمک کرده و بنابراین در استخوان سازی کمک میکند.سازمان جهانی بهداشت ۵ تا ۱۵ دقیقه و دو تا سه بار در هفته مواجهه با نو خورشید را توصیه می کند
اشعه یووی چه خطراتی دارد؟(راه محافظت)
پرتو یووی بر انسان اثرگذار است، اما تاثیر پرتوهای یووی بر شخصی که در معرض این نور قرار گرفته، به طول موج این پرتوها بستگی دارد.
از آنجا که قدرت نفوذ اشعه یووی خیلی کم است، این نور فقط برای چشم و قسمت‌هایی از پوست که در معرض نور قرار گرفته‌اند خطرناک است و تاثیر خاصی بر اندام‌های داخلی و بخش‌های دیگر بدن ندارد.
آسیب‌های ناشی از نوردهی یووی بر روی پوست به دو دسته اند:
آسیب‌های ناشی از نوردهی کوتاه یا حاد (acute) (مثلا چند ساعته) و آسیب‌های نوردهی طولانی و مداوم یا مزمن (chronic). آسیب‌های نوردهی کوتاه مدت اغلب به دنبال قرار گرفتن یکباره و چندین ساعته در معرض اشعه یووی، ممکن است به‌صورت التهاب بروز کند، اما آسیب‌های نوردهی مزمن به تدریج با گذشت زمان و سروکار داشتن پیوسته با سیستم‌های یووی در بدن انسان ایجاد میشوند.
البته تاثیرات مزمن، اغلب چندین سال بعد آشکار میشوند. نوردهی حاد باعث آفتاب سوختگی میشود (می‌دانیم که در نور آفتاب هم اشعه یووی وجود دارد.) قرمزشدگی پوست، که التهاب پوست نیز نامیده میشود با طول موج‌های کوتاهتر از ۳۱۵ نانومتر ایجاد میشود.
شدت آفتاب سوختگی به شدت نور یووی و مدت تابش آن بر انسان بستگی دارد، و به صورت عمومی در افراد دارای پوست تیره دیرتر از افراد دارای پوست روشن اتفاق می‌افتد زیرا تیرگی و ضخامت پوست، به عنوان محافظ در مقابل اشعه عمل میکند. پیری زودرس و احتمال سرطان پوست در طولانی مدت، از خطرهای مزمن هستند. التهاب قرنیه (ملتحمه چشم)، که همچنین به «برف کوری» (snow-blindness) نیز معروف است، رایج ترین تاثیر نور یووی بر روی چشم‌ها است.
علایم این بیماری درد کم یا سوزش چشم و حساسیت به نور است. با این وجود، آسیب‌های دائمی به قرنیه و پوست بسیار کم اتفاق می‌افتند. همان‌طور که می‌دانیم برای محافظت در برابر نور خورشید، چشم‌ها باید توسط عینک‌های آفتابی، بدن با لباس مناسب و لب‌ها با کرم‌های محافظ در برابر یووی محافظت شوند. اما برای محفاظت از کسانی که در کارگاه‌ها و چاپخانه‌ها با خشک‌کن‌های یووی کار میکنند راه متفاوتی انتخاب شده است:
– منبع اشعه باید به طور کامل پوشیده شده و دیده شدن منبع نور یووی باید غیرممکن باشد.
– اشعه بازتاب شده باید توسط درپوش‌های محافظ و پرده‌ها گرفته شوند.
– هنگامی که محافظ‌ها بالا هستند باید لامپ‌های یووی خاموش شده باشند.
– تنها افرادی باید اجازه راه‌اندازی یا تعمیر و نگهداری خشک‌کن‌های یووی را داشته باشند که برای این کار آموزش کافی دیده‌اند.
اگر همه این موارد ایمنی رعایت شوند، دیگر خطری از جانب نور یووی انسان را تهدید نخواهد کرد و محافظت‌های شخصی، مانند عینک‌های ایمنی، مورد نیاز نخواهند بود.
مهم: در حین راه‌اندازی، تمام قسمت‌های پوشاننده بخش خشک‌کن یووی باید به صورت صحیح در جای خود قرار بگیرند. پس از توقف یا بارگذاری مجدد کار نیز حتی اگر به نظر برسد که ماشین برای مدت زمان کوتاهی کار خواهد کرد باید آن را تنها پس از نصب مجدد تمام پوشش‌ها راه اندازی کرد.
sunscreen SPF over 15 کرم ضد آفتاب جلوگیری از اشعه یو وی UV
زیر سایه را برای ایستادن و کار انتخاب کنید بخصوص در ساعات ظهر.
لباس های آستین کوتاه استفاده نکنید. لباس هایی که دستها و پاهای شما را بپوشانند استفاده نمایید.
کلاه لبه دار عریض که سر و گردن و صورت شما را سایه بکشد استفاده کنید.
از عینک آفتابی مرغوب که هر دو اشعه UVA و UVB را دفع کند استفاده نمایید.
از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظت از خورشید (SPF) پانزده (۱۵) یا بالاتر برای محافظت در برابر اشعه UVA و UVB استفاده کنید.
از برنزه کردن خانگی¹ (indoor tanning) خودداری کنید.اینکار بخصوص برای افراد جوانتر خطرناکتر می باشد.افرادی که اینکار را در دوران نوجوانی یا خردسالی شروع میکنند احتمال ابتلا به ملانوم را افزایش می دهند.
جهت اطلاعات بیشتر
