لامپ یو وی
کابرد اشعه فرابنفش (لامپ یو وی )
سه نوع اشعه UV وجود دارد:
UVA، UVB، و UVC.
لامپ یو وی ،اشعههای UVA را که همچنین با نام تابش فرابنفش یا نور سیاه می‌شناسند، می‌توانند به اشعههای UV «پیری» منتسب باشند. این اشعه بر روی پیری پوست حداکثر تأثیر را دارد. ۹۹% پرتوهای UV که به سطح زمین می‌رسند، اشعههای UVA می‌باشند در میان سه نوع، این اشعه کمترین آسیب را دارد، اما هنوز هم می‌تواند موجب پیری، جهش DNA و سرطان پوست شود.
اشعههای UVB را می‌توان به اشعههای UV «سوزاندن» منتسب کرد. این اشعه‌ها تولید ویتامین D در بدن را فعال می‌کنند که نکته‌ی مثبتی است؛ با این حال، قرار گرفتن دائمی در معرض اشعه‌ی UVB موجب آغاز از بین رفتن ویتامین A و آسیب بیشتر به پوست می‌گردد.
اشعههای UVC را می‌توان به عنوان اشعههای UV «فاجعه انگیز» در نظر گرفت. و از خطرناک‌ترین اشعههای UV بوده که بالاترین انرژی را دارند. بهترین مزیت این است که لایه ازنی که اطراف زمین را احاطه کرده از ورود این اشعه‌ها ممانعت به عمل می‌آورد.
لامپ یو وی ،نور درمانی (Light therapy) یا فتوتراپی (phototherapy) که به‌طور کلاسیک به عنوان هلیودرمانی (heliotherapy) نامیده می‌شد، شامل قرار گرفتن در معرض نور روز یا طول موج خاصی از نور با استفاده از لیزر، دیودهای ساطع‌کننده نور، لامپهای فلورسنت، لامپهای دیکرونیک یا لامپهای بسیار روشن، نور تمام-طیف، که معمولاً با دستگاه‌های مختلف کنترل می‌شود، می‌باشد. نور برای مدت زمان تجویز شده و در برخی موارد، در یک زمان خاص از روز تجویز می‌شد.
استفاده مشترک از این واژه با درمان اختلالات پوستی (عمدتاً پسوریازیس)، اختلال خواب و برخی از اختلالات روانی همراه است. نور درمانی هدایت شده به پوست، برای درمان آکنه ولگاریس، اگزما و زردی یا یرقان نوزادان نیز استفاده می‌شود. نور درمانی که شبکیه چشم را مورد هدف قرار می‌دهد در درمان اختلالات ریتم شبانه‌روزی مانند سندرم خواب مرحله‌ای متاخر استفاده می‌شود و همچنین می‌تواند برای درمان اختلال خلقی فصلی، و با حمایت‌هایی برای اختلالات روانی غیر فصلی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
دیگر کاربردهای پزشکی نور درمانی شامل کنترل درد، تسریع بهبود زخم، رشد مو، بهبود در خواص خون و گردش خون و بیماریها و اختلالات مرتبط با سینوس نیز می‌شود. بسیاری از این کابردها از درمان با لیزر کم توان و درمان با نور قرمز در محدوده ۶۲۰–۶۶۰ نانومتر استفاده می‌کنند.
مکانیسم ضدعفونی با اشعه ماورای بنفش(لامپ یووی )
برخلاف اغلب ضدعفونی کننده‌ها، تشعشع اشعه ماورای بنفش ، میکروارگانیسمها را به وسیله اثر متقابل شیمیایی غیر فعال نمی‌کند بلکه آنها را به وسیله جذب نور توسط خودشان غیر فعال می نماید که باعث واکنش فتوشیمیایی می‌شود. اشعه مذکور ، مواد مولکولی ضروری برای عامل سلولی را تغییر می دهد. چون اشعه uv در دیواره سلول میکروارگانیسمها نفوذ می‌کند، اسیدهای نوکلئیک و دیگر مواد سلولی حیاتی به وسیله آن اثر، تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
در نتیجه ، سلولهایی که در معرض این اشعه قرار گرفته اند ضدمه دیده و یا نابود می‌شوند. مدارک کافی وجود دارد که اگر انرژی uv به مقدار کافی به ارگانیسمها تابیده شود، اشعه uv می تواند آب را به اندازه‌ای که نیاز است ضدعفونی کند. برای از بین بردن میکروارگانیسمهای کوچک مانند باکتریها و ویروسها مقداری اشعه uv لازم است اما برای از بین بردن و غیر فعال کردن پروتوزآ مانند ژیاردیا و کریپتواسپوریدیوم انرژی uv مورد نیاز ، چندین برابر انرژی لازم برای غیر فعال کردن باکتریها و ویروسها خواهد بود. در نتیجه اشعه uv برای ضدعفونی کردن و یا برای آبهای زیرزمینی که در آنها ژیاردیا و کریپتواسپوریدیوم وجود ندارد موثر است.
پسوریازیس
محبوب‌ترین نوع نور درمانی، درمان پسوریازیس با UVB است. ۳ درصد جمعیت از پسوریازیس رنج می‌برند و نور درمانی UVB مؤثرترین درمان برای پسوریازیس می‌باشد. یکی از ویژگی‌های پسوریازیس التهاب موضعی با واسطه سیستم ایمنی است. اشعه ماوراء بنفش برای سرکوب سیستم ایمنی بدن و کاهش پاسخ‌های التهابی شناخته شده‌است.
در نور درمانی برای بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس از امواج نور (UV – A با طول موج ۳۱۵–۴۰۰ نانومتر) UV – B (طول موج ۲۸۰–۳۱۵ نانومتر) استفاده می‌شود. UV – A، در ترکیب با تجویز دارو به صورت خوراکی، به عنوان درمان PUVA شناخته شده‌است.
آکنه ولگاریس
نور خورشید برای بهبود آکنه از دیرباز شناخته شده بود، و تصور می‌شد این امر باید به دلیل اثرات ضد باکتری و سایر اثرات مربوط به طیف ماوراء بنفش باشد که نمی‌تواند به عنوان یک درمان طولانی مدت به دلیل احتمال آسیب پوست استفاده شود.
مشخص شد که قسمتی از نور بنفش قابل رویت موجود در نور آفتاب (در محدوده ۴۱۵–۴۳۰ نانومتر) پورفیرین (کوپروپورفیرین ۳) را در آکنه پروپیونی باکتریوم فعال می‌کند که سبب آسیب رساندن و در نهایت کشته شدن باکتریها توسط آزادسازی اکسیژن فعال می‌گردد. در مجموع ۳۲۰ ژول بر سانتی‌متر مربع نور در این محدوده سبب می‌شود باکتریها به صورت غیر زنده در آیند.
از آنجا که پورفیرین‌های اندکی به‌طور طبیعی در پوست یافت می‌شود، معتقدند این درمان به جز در بیماران پورفیریا بی‌خطر است. [۵] اگر چه با توجه به مواد شیمیایی حساس به نور در شبکیه، حفاظت از چشم صورت می‌گیرد. این نور معمولاً توسط LEDs فراتابان ایجاد می‌شود. این شیوه درمان توسط FDA برای برخی از سیستم‌های امواج نوری تأیید شده‌است.
به‌طور کلی بهبود متوسط ۷۶ درصد برای ۸۰ ٪ از بیماران طی سه ماه رخ می‌دهد؛ اکثر مطالعات نشان می‌دهد که این شیوه درمان بهتر از بنزوئیل پراکسید است و به مراتب بهتر تحمل می‌شود. با این حال، حدود ۱۰ درصد از افراد تحت این درمان شاهد هیچ بهبودی نمی‌باشند.
سایر بیماری‌های پوستی
فتوتراپی در درمان اگزما، درماتیت اتوپیک، بثورات نوری پلی مورفیک، ویتیلیگو، لیکن پلان و مایکوزیس فونگوئیدز می‌تواند مؤثر باشد.
برنزه شدن با لامپ یو وی
برنزه شدن در نتیجه اثرات دو طیف مختلف از اشعه ماوراء بنفش ایجاد می‌شود: UV – A و UV – B.
بهبود زخم
برای بهبود زخم‌ها، درمان با امواج نوری سرخ پیشنهاد شده‌است. پزشکان در حال بررسی این امر هستند که چگونه این تکنولوژی نوری خاص به التیام زخمهای دیر التیام یابنده، مانند زخمهای پوستی دیابتی، سوختگی‌های جدی و زخم دهانی شدید ناشی از شیمی درمانی و اشعه کمک می‌کند.
این پروژه شامل آزمایشگاه و مطالعات کارآزمایی انسانی، مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا و تحت حمایت مالی قرارداد پژوهش نوآورانه تجارت کوچک ناسا از طریق بخش انتقال فناوری در مرکز پروازهای فضایی مارشال در هانتسویل متعلق به ناسا¹، آلا، می‌باشد.
درمان فوتودینامیک
این درمان بر این اساس می‌باشد که یک مایع حساس به نور به بدن تزریق می‌شود. این مایع به سلول‌های ناسالم بدن متصل می‌شود. زمانی که از خارج در معرض نور قوی قرار گیرد به جامد تبدیل می‌شود، و در نتیجه سلول‌های ناسالم را می‌کشد. یکی از درمان‌ها استفاده از نور آبی با اسید آمینولولونیک برای درمان کراتوز اکتینیک می‌باشد. این درمان مورد تأیید FDA ایالات متحده شده برای درمان آکنه ولگاریس نمی‌باشد.
تاریچه استفاده از اشعه فرابنفش
سیاری از فرهنگ‌های کهن، از جمله مردم یونان باستان، مصر باستان، و روم باستان است اشکال مختلف هلیودرمانی را استفاده کردند.مهاجران اینکا، آشوری و مهاجران نخستین آلمانی نیز خورشید را به عنوان خدای آورنده سلامتی پرستش می‌کردند. ادبیات پزشکی هند که تاریخ آن به ۱۵۰۰ پیش از میلاد برمی گردد درمانی مرکب از گیاهان با نور خورشید طبیعی را برای درمان مناطق بدون رنگدانه پوست توصیف می‌کند. درادبیات بودایی از حدود ۲۰۰ میلادی و در اسناد چینی مربوط به قرن دهم منابع مشابه وجود دارد.
پزشک فاروئی، نیلز فینسن به عنوان پدر فتوتراپی مدرن شناخته می‌شود. اولین منبع نور مصنوعی را برای این منظور، ساخت و از اختراع خود برای درمان لوپوس ولگاریس استفاده کرد. جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی را در سال ۱۹۰۳ دریافت کرد.
از آن زمان به بعد یک آرایه بزرگ برای درمان با استفاده از نور کنترل شده توسعه یافته‌است. اگرچه درک عمده مصرف‌کنندگان از «نور درمانی» مربوط به درمان اختلال خلقی فصلی و بیماری‌های پوست مثل پسوریازیس است، کاربردهای دیگر شامل استفاده از لیزر کم توان، نور قرمز، مادون قرمز نزدیک و لامپهای ماوراء بنفش برای کنترل درد، رشد مو، درمان پوست، و تسریع بهبود زخم است.
0 نظر
نظر دهید