منابع مصنوعی نور فرابنفش چیست؟

منابع مصنوعی نور فرابنفش چیست؟

نورفرابنفش چیست؟

نور فرابنفش به مانند امواج رادیویی، پرتوهای گاما، پرتوهای ایکس و مادون قرمز نوعی تابش الکترومغناطیسی می باشد. نور فرابنفش که از خورشید سرچشمه می گیرد، برای انسان ها قابل مشاهده نیست. این نور که باعث درخشش پوسترهای مشکی روشن می شود، در آفتاب سوختگی و برنزه شدن نقش دارد. قرار گرفتن بیش از حد در مقابل تابش فرابنفش برای بافت های زنده مضر است.

منابع مصنوعی نور فرابنفش کدام اند؟

از دو لامپ فلورسنت سیاه استفاده می‌شود . لامپ بالایی ، یک لامپ ۱۸ اینچی F15T8/BLB ، ۱۵ واتی به‌همراه لوازم و دو شاخه‌ی استاندارد جهت نصب لامپ‌های فلورسنت می‌باشد. لامپ پایینی ، یک لامپ سیاه ۱۲ اینچی F8T5/BLB ، ۸ واتی قابل حمل است که به‌عنوان آشکارساز ادرار حیوانات فروخته می‌شود .

لامپ سیاه پرتوی UVA با طول موج بلند تولید می‌کند . برخی از فیلترها با استفاده از شیشه‌ی با نقطه‌ی ذوب پایین ، نور مرئی پخش می‌کنند. از لامپ‌های فلورسنت سیاه برای تولید آمیزه‌ای از اشعه‌ی UVA فسفری استفاده می‌شود و همانند لامپ‌های معمولی فلورسنت ساخته می‌شوند. در لامپ‌های مدل BLB یک فیلتر شیشه‌ای وجود دارد که نور ارغوانی تیره مایل به آبی ، یعنی تقریباً تمامی نورهای مرئی بالای ۴۰۰ نانومتر را ، فیلتر می‌کند.

در صنایع نوری ، رنگ چنین لامپ‌هایی آبی تیره یا BLB است تا از لامپ‌های UV که در حشره‌کش‌های برقی استفاده می‌شوند و پوششی برای فیلتر کردن نور ندارند ، متمایز گردند. این لامپ‌ها را به‌عنوان لامپ‌های مولد ” نور سیاه یا تابش فرابنفش” ، BL ، برگزیده‌اند . نوعاً فسفری که برای حداکثر تشعشع در حوالی ۳۶۸ تا ۳۷۱ نانومتر استفاده می‌شود .

فلورو بورات استرانسیوم اوروپیوم (SrB4O7F:Eu+2) یا بورات استرانسیوم اوروپیوم (SrB4O7:Eu+2) است ، در حالیکه فسفر استفاده شده برای حداکثر تولید در حوالی ۳۵۰ تا ۳۵۳ نانومتر ، سیلیکات باریوم سرب (BaSi2O5:Pb+) می‌باشد . پیک لامپ‌های ” فرابنفش آبی‌رنگ ” ۳۶۵ نانومتر است .
همچنین می‌توان از شیشه‌ی با نقطه‌ی ذوب پایین استفاده نمود تا اشعه‌ی فرابنفش بسیار کمی تولید شود.

به‌جای استفاده از شیشه‌ی شفاف در حباب لامپ رشته‌ای معمولی ، می‌توان از شیشه‌‌ای با جنس اکسید نیکل ، به‌رنگ ارغوانی مایل به‌آبی تیره که تمامی پرتوها به‌علاوه‌ی اشعه‌ی UV را فیلتر می‌کند ، استفاده نمود. از این روش برای تولید منابع بسیار اولیه‌ی نور فرابنفش استفاده می‌شده ‌است .

به‌هرحال در روش‌های ارزان‌تر از لامپ‌های فلورسنت UV ، فقط ۱٪ از توان ورودی به پرتوی قابل استفاده تبدیل شده است ، مانند تشعشعات نور سفید ناشی از یک جسم سیاه با تابش کم UV . لامپ‌های رشته‌ای استفاده شده جهت تولید زیاد اشعه‌ی UV ، به‌علت بازدهی کم آنها ، به‌طور خطرناکی داغ می‌شوند. لامپ‌های قوی فرابنفش حاوی بخار جیوه که در آنها از فسفر برای تابش اشعه‌ی UV استفاده می‌شود و دارای غلافی از جنس شیشه‌ی با نقطه‌ی ذوب پایین هستند ، تا حدود ۱ kW ، بیشتر برای تماشاخانه‌ها و کنسرت‌ها استفاده می‌شوند .
برخی از لامپ‌های UV که به‌طور ویژه‌ای برای جذب حشرات طراحی شده‌اند ، مانند لامپ‌های ماورای بنفش معمولی ، برای انتشار پرتوی فرابنفش نزدیک (NUV) ، از فسفر استفاده می‌کنند، اما در آنها به‌جای شیشه‌های گرانی که دارای نقطه‌ی ذوب پایین هستند از شیشه‌های ساده‌تری استفاده شده است . طیف مرئی ناشی از جیوه توسط این شیشه‌های ساده ، کمتر فیلتر می‌شوند ، بنابراین با چشم غیر مسلح می‌توان آنها را به‌رنگ آبی مشاهده نمود .

در بیشتر کاتالوگ‌های مربوط به ادوات روشنایی ، این لامپ‌ها را ” نور سیاه – فرابنفش” یا “BL” می‌نامند.

جهت اطلاعات بیشتر

کاربرد لامپ یووی در آزمایشگاه 

لامپ یووی چیست ؟

مزایای لامپ یووی